به گزارش نبض بورس، فروغ ذکایی تحلیلگر بازار سرمایه | در روز دوشنبه ۱۰ فوریه ۲۰۲۵ (۲۲ بهمن ۱۴۰۳)، دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات فولاد و آلومینیوم از تمام کشور‌ها اعمال نمود که از تاریخ ۱۲ مارس ۲۰۲۵ (۲۲ اسفند ۱۴۰۳) اجرا می‌شود.
با توجه به اینکه کانادا در بیش از ۶۰ درصد واردات فولاد و آلومینیوم آمریکا نقش دارد، در وهله اول، شاید اینگونه به نظر برسد که ترامپ در راستای فشار بر دولت کانادا و الحاق آن به آمریکا به عنوان ایالت پنجاه و یکم چنین قانونی را وضع کرده باشد، اما این تعرفه فرصت صادرات بیشتر برای کشور‌های دیگر ایجاد نمی‌کند، بنابراین عامل دیگری می‌تواند انگیزه چنین تصمیمی باشد.
نکته قابل تأمل اینجاست که حزب جمهوری‌خواه آمریکا در حوزه انرژی به توسعه انرژی‌های سنتی از جمله نفت و گاز گرایش دارد. این تصمیم می‌تواند به صورت غیرمستقیم به افزایش تقاضای نفت و گاز بیانجامد.
حال باید بررسی نمود اعمال این تعرفه چطور و چگونه بر صنایع دیگر اثر می‌گذارد و ریسک افزایش قیمت فولاد و آلومینیوم، چه فرصتی در صنایع دیگر ایجاد می‌کند و سرمایه‌گذاران را به سوی کدام بازار‌ها هدایت می‌کند.
در این راستا، در ادامه به بررسی بازار‌های جایگزین صنعت آلومینیوم و صنعت فولاد به طور جداگانه پرداخته شده است.
آلومینیوم، فراوان‌ترین فلز در پوسته زمین و پس از فولاد، پرمصرف‌ترین فلز غیرآهنی در جهان است. پایین بودن چگالی این فلز (ρ=۲.۶۹۹ g⁄〖cm〗^۳) نسبت به سایر فلزات رایج، مقاوم بودن آن به خوردگی، شکل‌پذیری و غیرسمی بودن منجر به استفاده آلومینیوم در صنایع گوناگونی از جمله حمل و نقل، ساخت و ساز، بسته‌بندی، هوا و فضا، خطوط انتقال برق، ماشین‌آلات و تجیهیزات مهندسی، کالا‌های مصرفی بادام همچون لوازم خانگی و دیگر صنایع شده است.
در صنعت ساخت و ساز، آلومینیوم عمدتاً در قالب درب و پنجره مورد استفاده قرار می‌گیرد. فولاد، کامپوزیت، چوب و پلی‌وینیل کلراید یا همان PVC از جمله مواردی هستند که می‌توانند در این صنعت جایگزین آلومینیوم شوند که در این بین PVC از محصولات صنعت پتروشیمی مهم‌ترین رقیب جدی آلومینیوم به شمار می‌آید.
مقاوم بودن آلومینیوم در برابر نور، رطوبت، اکسیژن، گاز‌ها و باکتری‌ها منجر به کاربرد گسترده آن در صنعت بسته‌بندی، از جمله بسته‌بندی مواد غذایی و دارو‌ها شده است. شیشه، کاغذ، پلاستیک و فولاد (به صورت ورق فولادی قلع اندود در کنسرو‌های غذایی) از جمله مواردی هستند که در صنعت بسته‌بندی می‌توانند جایگزین آلومینیوم شوند.
قوطی‌های نوشیدنی یکی از رایج‌ترین کاربرد‌های آلومینیوم در صنعت بسته‌بندی است. تعریف تعرفه از سوی ترامپ واکنش شرکت کوکاکولا را در برداشت و این شرکت در تاریخ ۱۲ فوریه به طور رسمی اعلام کرد که با توجه به بالا رفتن قیمت فولاد به منظور کاهش هزینه‌های تولید، پس از این عمده محصولات خود را در قالب بسته‌بندی پلاستیکی روانه بازار می‌کند. این تصمیم به طور حتم، موجب افزایش تقاضای پلی‌اتیلن ترفتالات موسوم به PET از محصولات صنعت پتروشیمی خواهد شد.
پلی‌اتیلن PE، پلاستیک دیگری است که در تولید نایلون‌ها و کیسه‌ها و ظروف پلاستیکی می‌تواند جایگزین فویل و ظروف آلومینیومی در صنعت بسته‌بندی شود.
کامپوزیت‌ها در صنعت هوا و فضا می‌توانند در بدنه و بال هواپیما جایگزین آلومینیوم شوند.
کاربرد آلومینیوم در صنعت حمل و نقل موجب کاهش وزن وسیله نقلیه و در نتیجه کاهش مصرف سوخت می‌شود، از این رو این فلز نقش مهمی در ساخت خودرو‌ها و قطار‌ها دارد. با این حال در صنعت حمل و نقل زمینی، کامپوزیت‌ها، منیزیم، فولاد و تیتانیوم از جمله مواردی هستند که می‌توانند در خودرو‌ها و قطار‌ها جایگزین آلومینیوم شوند.
آلومینیوم پس از نقره، مس و طلا، چهارمین رسانای الکتریکی و حرارتی در جهان است و به همین جهت در الکترونیک و انتقال حرارت نیز کاربرد دارد. اما با توجه به اینکه رسانایی الکتریکی و حرارتی آلومینیوم کمتر از مس است، تنها ۷ درصد تقاضای آلومینیوم به این صنعت ارتباط دارد.
باید توجه داشت در صنایعی همچون بسته‌بندی اقلام دارویی که موارد کمتری را می‌توان جایگزین آلومینیوم کرد، بالا رفتن قیمت آلومینیوم منجر به افزایش بهای تمام‌شده و قیمت محصول خواهد شد.
فولاد آلیاژی است از آهن و کربن که در آن میزان کربن تا ۲ درصد می‌باشد. آهن به عنوان دومین فلز فراوان در پوسته زمین جزء اصلی فولاد به شمار می‌آید، اما افزودن کربن و سایر فروآلیاژ‌ها به آن، از آهن محصولی مستحکم‌تر به نام فولاد را پدید می‌آورد. نقطه ذوب بالا و مقاومت در برابر کشش، خواص منحصربفردی است که فولاد را به پرمصرف‌ترین ماده فلزی جهان بدل کرده است.
۵۲ درصد از فولاد جهان در صنعت ساختمان و زیرساخت مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این صنعت آلومینیوم، بتن و چوب می‌توانند جایگزین فولاد شوند. اما بتن به طور خاص رقیب اصلی و جدی فولاد در صنعت ساختمان است.
در رقابت فولاد با صنایع دیگر، مصرف‌کنندگان تمایل دارند فولاد را با مواد غیرفلزی ارزان‌تر یا با مواد گران‌تری که مزیت عملکردی دارند، جایگزین کنند.
در صنعت خودرو جایگزین شدن فولاد با مواد سبک‌تر مانند آلومینیوم و پلاستیک به دلیل کاهش مصرف سوخت رضایت بیشتری را برای مصرف‌کنندگان فراهم می‌کند. پلیمر اکریلونیتریل بوتادین استایرن موسوم به ABS، پلاستیکی است که در صنعت خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آهن و فولاد در ساخت ظروف فلزی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند که در این صنعت آلومینیوم، شیشه، پلاستیک و کاغذ می‌توانند جایگزین آهن و فولاد شوند.
با توجه به اینکه آلومینیوم و فولاد در بسیاری از کاربرد‌ها می‌توانند جایگزین یکدیگر شوند، در صنایعی که ماده‌ای غیرفلزی می‌تواند با این دو فلز رقابت کند، در شرایط کنونی اقبال بیشتری برای رشد تقاضا دارد، همانند بتن در صنعت ساختمان و پلاستیک در صنعت خودرو و ظروف بسته‌بندی.
با توجه به بررسی جایگزین‌های این دو فلز می‌توان دریافت اعمال تعرفه بر فولاد و آلومینیوم می‌تواند صنعت سیمان و پتروشیمی را مورد اقبال بیشتری قرار دهد.
در صنعت پتروشیمی تولیدکنندگان PVC، PET، PE و ABS رشد قابل توجهی را در تقاضای محصولات خود خواهند داشت.
ظروف بسته‌بندی در صنعت شیشه نیز از موارد دیگری است که با بالا رفتن قیمت فولاد و آلومینیوم رشد تقاضا را به همراه خواهند داشت.
PVC (Poly Vinyl Chloride)
PET (Poly Ethylene Terephthalate)
PE (Poly Ethylene)
ABS (Acrylonitrile Butadiene Styrene)
لینک‌های مرتبط:
